Geslaagde Overhandiging van Petitie voor Verbetering van Leesonderwijs in het Basisonderwijs
Op dinsdag 10 oktober heeft Janet Weima een belangrijke petitie Verbetering van Leesonderwijs in het Basisonderwijs overhandigd aan Ingrid Michon-Derkzen, de voorzitter van de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
De petitie is een dringende kreet van degenen die het dichtst bij het probleem staan – de kinderen die worstelen met leesproblemen. Volgens recente cijfers heeft één op de vier kinderen in het basisonderwijs leesproblemen. Een cijfer dat onaanvaardbaar hoog is en waar actie voor nodig is.
Herziening van huidige leesmethoden
Janet roept op tot een herziening van het huidige onderwijssysteem en bepleit de integratie van de bewezen effectieve Slepend Lezen methode in het reguliere curriculum. Dit zou leesonderwijs voor alle kinderen toegankelijker maken en een einde maken aan de onnodige leesachterstanden waarmee veel kinderen nu te maken hebben.
We overhandigen de petitie namens de c.a. 45.000 kinderen die dit jaar in groep 3 beginnen. Zij behoren tot de 25% die leesproblemen krijgen. Laten we zorgen dat zij niet met een leesachterstand in groep vier beginnen.
Janet Weima heeft de petitie persoonlijk aan de voorzitter van de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) overhandigd. Zij heeft de positieve effecten van de Slepend Lezen methode zelf ervaren. Haar dochter, die een leesachterstand had, heeft dankzij deze methode niet alleen haar leesvaardigheden verbeterd, maar ook haar liefde voor lezen herontdekt. Ze studeert nu aan de Universiteit van Twente.
Janet Weima, oprichter van TOPPR, merkte op:
“Vandaag mocht ik een petitie aanbieden aan vier Kamerleden. Ingrid Michon-Derkzen, Nico Drost, Lisa Westerveld en Simone Richardson hebben met veel aandacht naar ons verhaal geluisterd en naar het verhaal van 45.000 kinderen in groep 3 voor wie we nu het verschil kunnen maken. We moeten voorkomen dat zij straks ook bij de 2,5 miljoen Nederlanders horen die moeite hebben met lezen. Dit evenement was een cruciale stap naar een toekomst waarin elk kind in Nederland de kans krijgt om met plezier te leren lezen”.
Lezen is een vaardigheid die ons hele leven meegaat. Het is niet alleen een essentieel instrument voor leren en academisch succes, maar ook een bron van plezier en verrijking in onze vrije tijd. Wat als we je vertellen dat lezen in je vrije tijd niet alleen het plezier vergroot, maar ook je leesvaardigheid aanzienlijk kan verbeteren? En dat deze verbeterde leesvaardigheid op zijn beurt weer lezen in de vrije tijd stimuleert? Het lijkt misschien nog het meest op een positieve spiraal waarin leesgedrag en leesvaardigheid elkaar voortdurend versterken. Laten we eens dieper ingaan op de bevindingen van recent onderzoek om dit fenomeen beter te begrijpen.
Studies tonen verband tussen leesgedrag en leesvaardigheid
Een meta-analyse van 99 internationale studies heeft aangetoond dat er inderdaad een sterk positief verband bestaat tussen leesgedrag en leesvaardigheid, vooral bij kinderen. Beginnende lezers profiteren van een verbeterde leesvaardigheid, wat hun leesgedrag stimuleert. Naarmate kinderen ouder worden, wordt dit verband sterker. Dus, hoe meer kinderen lezen in hun vrije tijd, des te beter worden ze in lezen. En naarmate ze beter worden in lezen, neemt hun vertrouwen in hun leesvaardigheid toe, waardoor ze weer vaker gaan lezen. Dit proces leidt tot een positieve cyclus waarin tekstbegrip en woordenschat gestaag groeien (Mol, S.E. 2010).
Leesvaardigheid, Beter lezen én grotere woordenschat
Interessant is dat deze verbetering in leesvaardigheid niet alleen leidt tot beter lezen, maar ook tot een grotere woordenschat. Volgens de meta-analyse verklaart boeken lezen maar liefst 12% van de woordenschat van peuters en kleuters. En deze invloed blijft toenemen naarmate kinderen ouder worden. Bij basisscholieren in de midden- en bovenbouw is het respectievelijk 13% en 19%, bij middelbare scholieren in de onder- en bovenbouw zelfs 30% en 34%. Lezen is dus niet alleen een manier om de leesvaardigheid te vergroten, maar ook om je woordenschat uit te breiden (Mol, 2010).
Een recente update van de meta-analyse, die studies tussen 2009 en 2022 omvatte, bevestigde deze bevindingen. Het onderzoek toonde aan dat de ervaring met lezen nog steeds positief samenhangt met taal- en leesvaardigheid. Voor peuters en kleuters was het verband met woordenschat het sterkst, gevolgd door ontluikende geletterdheid en fonemisch bewustzijn. Bij basisschool- en middelbare scholieren was het verband met leesbegrip het sterkst, gevolgd door woordherkenning, woordenschat en basisvaardigheden. Bovendien bleek dat leeservaring ook positief gerelateerd was aan leesplezier (De Mol, S.E. 2022).
De kracht van lezen in je vrije tijd
Deze bevindingen benadrukken de kracht van lezen in onze vrije tijd als een stimulans voor leesvaardigheid en woordenschat. Maar de vraag blijft: welk effect is sterker, leesgedrag op leesvaardigheid of leesvaardigheid op leesgedrag? Onderzoek suggereert dat leesvaardigheid vooral het leesgedrag beïnvloedt bij beginnende lezers in groep 3, 4 en 5. Daarna, tot minstens 15 jaar, beïnvloedt leesgedrag ook de leesvaardigheid. Dit impliceert dat leesgedrag de leesvaardigheid begint te stimuleren, zodra kinderen een basisniveau van leesvaardigheid bereiken (Van Bergen, Vasalampi & Torppa, 2020).
Hoewel de positieve spiraal tussen lezen en leesvaardigheid duidelijk is, suggereren studies onder tweelingkinderen dat er waarschijnlijk een causaal verband is in één richting. Het lijkt erop dat leesvaardigheid leesgedrag en leesplezier beïnvloedt, terwijl het omgekeerde niet het geval is (Van Bergen et al., 2022; Erbeli, Van Bergen & Hart, 2019; Van Bergen et al., 2018). Met andere woorden, kinderen die bedreven zijn in lezen, zullen eerder geneigd zijn om te lezen en er plezier aan te beleven. Terwijl kinderen die minder vaardig zijn in lezen minder gemotiveerd zijn om te lezen.
Moedig lezen aan!
In conclusie toont dit onderzoek aan dat leesgedrag en leesvaardigheid een symbiotische relatie hebben, waarbij het lezen van boeken in de vrije tijd de leesvaardigheid bevordert en vice versa. Dit benadrukt het belang van het aanmoedigen van lezen, vooral bij jonge lezers, om een sterke basis te leggen voor leesvaardigheid en woordenschat die hen hun hele leven ten goede zal komen. Dus, als je op zoek bent naar manieren om je leesvaardigheid te verbeteren, begin gewoon met het oppakken van een boek en laat de magie van het lezen zijn werk doen.
Bronnen:
Unraveling the Relation Between Reading Comprehension and Print Exposure
First published: 15 November 2019
Florina Erbeli, Elsje van Bergen, Sara A. Hart
Why do children read more? The influence of reading ability on voluntary reading practices
First published: 10 April 2018
Elsje van Bergen, Margaret J. Snowling, Eveline L. de Zeeuw, Catharina E.M. van Beijsterveldt, Conor V. Dolan, Dorret I. Boomsma
Mol, S.E. (2010)
Het belang van voorlezen en zelf lezen voor kinderen en adolescenten: Meta-analyse van het verband tussen (voor)leeservaring en leesvaardigheid. Amsterdam: Stichting Lezen
Mol., S. E. (2022).
How Are Practice and Performance Related? Development of Reading From Age 5 to 15
First published: 30 March 2020
Elsje van Bergen, Kati Vasalampi, Minna Torppa
Lezen is een essentiële vaardigheid die een levenslange impact heeft op de ontwikkeling van kinderen. Het vermogen om te lezen opent deuren naar kennis, verbeelding en persoonlijke groei. Helaas worstelen sommige kinderen met lezen en lopen ze een leesachterstand op. Gelukkig zijn er methodieken die kunnen helpen, zoals het verhaal van Wilma Stoffels illustreert.
Vorig jaar kwam Wilma weer in contact met haar oud-collega, Janet Weima. Janet adviseerde Wilma om slepend lezen te proberen om haar kleindochter te helpen, die een aanzienlijke leesachterstand had. Wilma pakte dit op en het resulteerde in opmerkelijke vooruitgang voor het meisje.
De Kracht van Positieve Stimulering
Wat maakte het verschil? Volgens Wilma was het volgende van belang. Allereerst werden leuke verhalen gebruikt om de interesse van het kind vast te houden. Hierdoor werd lezen niet langer als een lastige taak gezien, maar eerder als een spannend avontuur. Positieve stimulering speelde ook een cruciale rol. In plaats van te focussen op de fouten die het meisje maakte, werd de nadruk gelegd op haar successen en inspanningen. Dit hielp haar zelfvertrouwen te vergroten en haar leesplezier te herontdekken.
Een opmerkelijk aspect van de aanpak, geeft Wilma aan, was dat de aversie van het meisje tegen lezen verdween. In plaats van weerstand te bieden aan lezen, begon ze er plezier in te vinden. Na de zomervakantie was haar leesniveau zo sterk verbeterd dat ze zich goed kon aanpassen aan groep 4.
Het Succesverhaal van Wilma Stoffels
Dit succesverhaal inspireerde Wilma om nog een stap verder te gaan. Toen een andere moeder haar benaderde voor hulp met haar dochter, aarzelde ze niet om te helpen. Het meisje moest groep 3 overdoen en leek te worstelen met concentratieproblemen. Ze bleef niet op haar stoel zitten in de les, maar zat meer onder de tafel dan op haar stoel.
Het bleek dat haar concentratieprobleem een afleidingsmanoeuvre was om het lezen te ontlopen. Wilma besloot een vergelijkbare aanpak te volgen als bij haar kleindochter. Ze creëerde een een-op-een leersituatie, gebruikte veel positieve stimulering en bood gevarieerde werkvormen aan. Sleeplezen en boeiende verhalen waren weer de sleutel tot succes.
Het resultaat was opmerkelijk. Het meisje ontwikkelde niet alleen interesse in lezen, maar wilde ook graag naar de bibliotheek om boeken te halen en te lezen. Haar concentratie verbeterde aanzienlijk, en de combinatie van lezen en sport, in haar geval atletiek, bleek een winnende formule te zijn. Ondanks haar uitdagingen blijft ze graag twee keer per week bij Wilma komen om te lezen.
Leesplezier Terugwinnen met TOPPR
Dit aangrijpende verhaal benadrukt volgens Wilma enkele belangrijke effecten van de methodiek. Allereerst is het van belang om op een vriendelijke manier door te zetten, zelfs bij kinderen die zich lijken te verzetten tegen lezen. Ten tweede is het belangrijk om de onderliggende oorzaken van leesproblemen te begrijpen. Soms zijn kinderen angstig vanwege negatieve ervaringen, en het is onze taak om ze weer enthousiast te maken over lezen.
Wilma Stoffels’ ervaringen met TOPPR tonen aan dat met de juiste aanpak, positieve stimulering en geduld, zelfs kinderen met leesachterstanden hun liefde voor lezen kunnen (her)ontdekken. Het is een inspirerend verhaal dat ons herinnert aan de kracht van onderwijs en de impact die we kunnen hebben op het leven van kinderen.
