Wat kun je doen als je kind lezen moeilijk vindt?

Zorgen thuis beginnen vaak eerder dan op papier

Steeds meer ouders maken zich zorgen over het lezen van hun kind. Wat kun je doen als je kind lezen moeilijk vindt? Niet alleen omdat de cijfers in rapporten zoals PISA en de Staat van het Onderwijs laten zien dat leesvaardigheid onder druk staat, maar vooral omdat ze het thuis merken. Lezen gaat stroef, boeken worden vermeden, en als ouder weet je vaak niet waar je goed aan doet. “Hoe help ik mijn kind zonder dat het escaleert of een strijd wordt?” is een vraag die ik regelmatig krijg.

Wat ouders tegenhoudt

Het goede nieuws is: je kunt als ouder veel betekenen. Maar het is óók begrijpelijk dat dat soms lastig voelt. Onderzoek laat zien dat 70 procent van de ouders met kinderen op de basisschool minstens één belemmering ervaart bij het begeleiden van lezen thuis. Dat varieert van tijdgebrek tot het ontbreken van geschikte boeken, of simpelweg omdat kinderen liever een scherm kiezen. Bovendien voelt één op de zes ouders zich onvoldoende ondersteund door school (KVB Boekwerk, 2024; Stichting Lezen, 2024).

De kracht van kleine momenten

Toch is de rol van ouders van groot belang. Kinderen die opgroeien in een omgeving waarin lezen zichtbaar, gewoon en positief is, lezen vaker en beter. Wanneer je als ouder voorleest, samen praat over verhalen of helpt om een boek te vinden dat past, versterk je niet alleen de leesvaardigheid, maar ook de motivatie. En juist die motivatie blijkt een sleutel tot langdurig leessucces.

Een cursus die ouders écht helpt

Bij TOPPR ontwikkelen we daarom een online cursus speciaal voor ouders. Deze cursus is bedoeld voor iedereen die merkt dat lezen thuis niet vanzelf gaat. Je krijgt inzicht in hoe leesontwikkeling werkt, waarom sommige kinderen vastlopen en wat jij kunt doen om je kind weer op weg te helpen. Denk aan strategieën om lezen thuis laagdrempelig te maken, manieren om boeken te kiezen die passen bij het niveau én de interesse van je kind, en suggesties voor momenten waarop lezen bijna vanzelf in de dag past.

We behandelen ook herkenbare situaties: wat doe je als je kind boos wordt bij het lezen? Hoe reageer je als het zegt dat het ‘saai’ is? En hoe ga je om met druk van school of je eigen onzekerheid? Daarnaast kun je als ouder op elk moment contact opnemen met een van onze coaches voor persoonlijk advies. Geen algemene tips, maar iemand die met je meedenkt over jouw kind, in jouw situatie.

Met aandacht en vertrouwen verder

Lezen is geen kwestie van drillen of dwingen. Het begint bij nabijheid, nieuwsgierigheid en een beetje vertrouwen. Soms is een klein zetje genoeg om een kind dat afhaken wil, toch weer in beweging te krijgen. Met de juiste hulp – thuis én van buitenaf – kunnen kinderen zich ontwikkelen tot vaardige, gemotiveerde lezers.

Bronnen

Een taal leren door voor te lezen, kan dat? Voorlezen is een krachtig hulpmiddel voor meertalige kleuters om een nieuwe taal sneller onder de knie te krijgen. Voorlezen is niet alleen een prachtig moment van connectie tussen leraren en leerlingen. Het blijkt ook een krachtig hulpmiddel te zijn voor meertalige kleuters om nieuwe talen sneller onder de knie te krijgen. Recent onderzoek uit Noorwegen heeft aangetoond dat het betrekken van ouders bij het voorleesproces, zowel thuis als op school, aanzienlijke voordelen biedt voor de taalontwikkeling van kinderen.

In dit onderzoek werden 464 meertalige kleuters verdeeld over twee groepen. De eerste groep nam deel aan vier thematische voorleesprojecten gedurende een schooljaar. Hierbij werd zowel op school als thuis voorgelezen uit dezelfde boeken. De tweede groep deed niet mee aan deze projecten. De resultaten waren opmerkelijk: de kinderen die deelnamen aan de voorleesprojecten vertoonden een aanzienlijke verbetering in zowel de schooltaal als hun thuistaal. Niet alleen verbeterden hun grammaticale vaardigheden, maar ook hun vermogen om zich in te leven in het standpunt van anderen en hun beheersing van de doelwoorden uit de boeken namen toe.

Wat maakte deze projecten zo succesvol?

De sleutel lag in de kwaliteit van de voorleesmomenten en de betrokkenheid van zowel leraren als ouders. Leraren selecteerden boeken die nieuwsgierigheid opwekten en uitnodigden tot gesprekken. Woordenloze prentenboeken werden ingezet om kinderen te stimuleren om zelf verhalen te vertellen. Tijdens en na het voorlezen lag de nadruk niet alleen op taaldoelen, maar ook op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Er werden vragen gesteld die kinderen aanmoedigden om verschillende perspectieven te overwegen.

Belangrijk was ook de rol van ouders. Leraren informeerden ouders over de boeken en de reacties van hun kinderen, en gaven hen boeken mee naar huis om voor te lezen in hun voorkeurstaal. Dit maakte het voorlezen laagdrempelig en stimuleerde ouders om thuis aan de slag te gaan. Hoewel niet alle ouders de sessies opnamen, toonde het merendeel enthousiasme en betrokkenheid bij het proces.

De gezamenlijke inspanning loont.

De resultaten van dit onderzoek benadrukken het belang van een gezamenlijke inspanning van scholen en ouders om de taalontwikkeling van meertalige kleuters te ondersteunen. Door de kracht van voorlezen te benutten, kunnen we niet alleen de taalvaardigheid verbeteren. We stimuleren ook het zelfvertrouwen en de verbeeldingskracht van kinderen. En dat alles begint met een boek en een warme stem die verhalen tot leven brengt.

Om dit succes verder te verankeren, is het essentieel dat scholen en leraren blijven investeren in programma’s en initiatieven die ouders actief betrekken bij het voorleesproces. Dit kan door middel van workshops, informatiebijeenkomsten en ondersteuning bij het selecteren van geschikte boeken. Op deze manier kunnen ouders worden aangemoedigd om het voorlezen thuis voort te zetten. En om voorlezen te integreren in hun dagelijkse routine. Bovendien kan de digitale technologie worden benut om ouders te voorzien van aanvullende middelen, zoals audioboeken en voorlees-apps, die het voorleesplezier verder vergroten en de toegang tot verrijkende taalervaringen vergemakkelijken.

Daarnaast is het belangrijk dat beleidsmakers en onderwijsinstellingen blijven investeren in de professionalisering van leraren op het gebied van taalonderwijs en voorleespraktijken. Door leraren te voorzien van de nodige kennis, vaardigheden en ondersteuning kunnen zij een nog effectievere rol spelen in het stimuleren van de taalontwikkeling van meertalige kleuters en het creëren van een inclusieve leeromgeving waarin alle kinderen optimaal kunnen groeien en bloeien.

Kortom, het voorlezen biedt een waardevolle en toegankelijke mogelijkheid om de taalontwikkeling van meertalige kleuters te stimuleren en te ondersteunen, zowel thuis als op school. Door samen te werken en actief ouders te betrekken bij het voorleesproces, kunnen we de basis leggen voor een sterke taalvaardigheid en een liefde voor lezen die een leven lang meegaat.

Bron

Bij het schrijven van deze blog is gebruik gemaakt van het onderzoek van Grover, Veslemoy, Gustafsson en Snow. “Shared book reading in preschool supports bilingual children’s second language learning”, uitgevoerd in 2020

SOLLICITATIE













    Ja, ik stem in met het Privacy statement en geef TOPPR de toestemming om deze gegevens op te slaan.

    Mail ons:

    welkom@topprreading.org